Ο ρόλος του μικροβιώματος
Υγεία του εντέρου > Υγεία του εντέρου > Ο ρόλος του μικροβιώματος

Ο ρόλος του μικροβιώματος

Εστιάστε στο έντερό μας…

Το μικροβίωμα του εντέρου ή χλωρίδα του εντέρου

Κάθε μέρα το έντερό μας αντιμετωπίζει μία μεγάλη πρόκληση.

Από όλα όσα καταναλώνουμε:

  • Διαλέγει ό,τι είναι απαραίτητο για την καλή λειτουργία του οργανισμού μας (τα θρεπτικά συστατικά),
  • Και απορρίπτει ό,τι είναι βλαβερό (τοξικά στοιχεία ή μολυσματικά στοιχεία, τα λεγόμενα παθογόνα).

Για την επιτυχία της αποστολής του, το έντερο διαθέτει 3 πλεονεκτήματα:

  • Τον βλεννογόνο του που καλύπτεται από βλέννα που δρα ως σύνορο του εντέρου για την προστασία του οργανισμού μας από την εισβολή παθογόνων μικρο-οργανισμών.
  • Το ανοσοποιητικό του σύστημα που αντιπροσωπεύει τα ¾ των ανοσοποιητικών κυττάρων του οργανισμού, αποτέλεσμα αντιμικροβιακών ουσιών. Γνωρίζει τη διαφορά μεταξύ των μολυσματικών στοιχείων και αυτών που είναι ωφέλιμα για εμάς (θρεπτικά συστατικά και χλωρίδα του εντέρου).
  • Και τη χλωρίδα του εντέρου, που πλέον ονομάζεται μικροβίωμα του εντέρου: ένας πραγματικός κόσμος που σας καλούμε να ανακαλύψετε εδώ!

Μικροβίωμα του εντέρου: ένας ολόκληρος κόσμος στο έντερό μας

Ο κόσμος του μικροβιώματος του εντέρου θα είχε περισσότερους από 100.000 δισεκατομμύρια κατοίκους! Είναι 10 φορές περισσότεροι από τα κύτταρα του ανθρώπινου σώματος.

Ανάμεσά τους υπάρχουν κυρίως βακτήρια (πάνω από 1000 διαφορετικά είδη) αλλά και πολλοί ιοί και ζυμομύκητες.

Ο αριθμός και η ποικιλία των βακτηρίων που αποτελούν το μικροβίωμα του εντέρου αυξάνονται κατά μήκος της γαστρο-εντερικής διαδρομής.
Ο αριθμός και η ποικιλία των βακτηρίων που αποτελούν το μικροβίωμα του εντέρου αυξάνονται κατά μήκος της γαστρο-εντερικής διαδρομής.

Ορισμένα είδη υπάρχουν μόνιμα στο έντερο (πρόκειται για το κυρίαρχο μικροβίωμα που αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του μικροβιώματος και το δευτερεύον μικροβίωμα που είναι λιγότερο σε ποσότητα). Άλλα είδη απλώς περνούν από το έντερο (πρόκειται για το μικροβίωμα διέλευσης).

Η ποιοτική και ποσοτική σύνθεση του μικροβιώματος γίνεται ολοένα πιο σημαντική και πλούσια από το στομάχι στο παχύ έντερο. Είναι μοναδική σε κάθε άτομο.

Βακτήρια του εντέρου και ξενιστές: μία μακροχρόνια συγκατοίκηση που ωφελεί όλους.

Τα βακτήρια του μικροβιώματος του εντέρου διατηρούν μία ωφέλιμη «συγκατοίκηση» με τον ξενιστή τους.

Αν και είναι στείρος κατά τη γέννηση, ο αποικισμός του πεπτικού σωλήνα ξεκινά τις αμέσως επόμενες ώρες. Το μικροβίωμα του εντέρου εξελίσσεται πολύ γρήγορα κατά τους πρώτους μήνες της ζωής καθώς η διατροφή αρχίζει να έχει ποικιλία. Στη συνέχεια παραμένει σχετικά σταθερό. Στο έντερο, το μικροβίωμα εκμεταλλεύεται το πολύ ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξή του (θερμοκρασία, οξυγόνο, pH, θρεπτικά συστατικά). Ως προς εμάς, το μικροβίωμα μας ωφελεί με 3 τρόπους:

Το μικροβίωμα του εντέρου μας προστατεύει:

  • Αντιδρώντας άμεσα κατά του αποικισμού από παθογόνους οργανισμούς, χάρη στην ιδιότητά του ως «εμπόδιο». Έτσι, επιτυγχάνεται μία πολύ σημαντική ισορροπία για εμάς μεταξύ:
    • των βακτηριακών ειδών του μικροβιώματος που θεωρούνται ευεργετικά
    • και ενός μικρού αριθμού βακτηρίων που θεωρούνται βλαβερά.
  • Ενεργοποιώντας το πεπτικό ανοσοποιητικό σύστημα και την παραγωγή αντι-μικροβιακών ουσιών όπως το γαλακτικό οξύ και οι βακτηριοκίνες.

Το μικροβίωμα του εντέρου έχει άμεσο ρόλο στην πέψη, ιδιαίτερα στη:

  • ζύμωση ορισμένων δύσπεπτων τροφών (που παράγουν αέρια αλλά και λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας που είναι πηγή ενέργειας για εντερικά κύτταρα1)
  • σύνθεση ορισμένων βιταμινών (βιταμίνη K, B12, B8)

Χωρίς το μικροβίωμα, οι ανάγκες μας σε ενέργεια θα ήταν 20 έως 30% περισσότερες.

Το μικροβίωμα του εντέρου συμμετέχει στην ανάπτυξη του βλεννογόνου του εντέρου χάρη στην παραγωγή λιπαρών οξέων βραχείας αλυσίδας, τα οποία επιδρούν στην ανάπτυξη και την ωρίμανση των εντερικών κυττάρων.

Παραπομπές
1: Mack DR et al. Extracellular MUC 3 mucin secretion follows adherence of Lactobacillus strains to intestinal epithelial cells in vitro. Gut 2003; 52 (5): 827-33.